Wracam na rower po dwóch tygodniach nieobecności. Prognozy na najbliższy weekend wskazują że kończy się dobry czas dla cyklistów więc trzeba korzystać z okazji. Dziś zajrzałem w zakątek nieodwiedzany od lat czyli do doliny Obry pomiędzy Starym Dworkiem a Zemskiem. Od czasu mojej ostatniej bytności zniszczono maszynami rolniczymi jedną z dróg i pozarastały dróżki łączące ją z inną drogą prowadzącą do centrum Zemska. Słowem musiałem przedzierać się przez cierniste krzewy i wiatrołomy. Dopiero bliżej Zemska część łąk jest użytkowana i droga stała się niemal komfortowa. Reszta trasy to tylko wypełniacz czasu.

Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 35.35 km (22.00 km teren), czas: 02:50 h, avg:12.48 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

    Długość dnia nie pozwala na jakieś ciekawsze wycieczki więc wypuściłem się w lasy na pograniczu sąsiedniej gminy Bledzew z gminą Sulęcin. Czasem podczas wycieczek intrygują mnie jakieś drogi odbiegające w bok od mojej zaplanowanej trasy, dziś sprawdziłem jedną z nich. Według map Google w lesie za Templewem nad Jeziorną leży spore jeziorko. Podjechałem aby zobaczyć co tam jest. Okazało się że jest to spory, kilkudziesięciohektarowy staw, dziś woda jest spuszczona a na dnie wije się tylko przepływająca Jeziorna. Jadąc tam zwiedziłem kawał lasu w rejonie Starego Dworku i Bledzewa. Powrót również w sporej części przez lasy w rejonie Kurska, Gorzycy i Św. Wojciecha. 

Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 77.78 km (42.00 km teren), czas: 05:58 h, avg:13.04 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

    Listopad jak do tej pory nie rozpieszcza rowerową pogodą na to nakładają się rozmaite przeciwności, jednym słowem kończy się pierwsza dekada a mnie udało się wyrwać na rower dopiero po raz drugi. Ruszyłem na rzadko teraz odwiedzaną trasę prowadzącą w pobliżu wałów na przytoczańskiej części doliny Warty. Podczas ubiegłorocznej majowej fali pandemii kiedy usiłowano zamknąć nas w domach spędzałem tu niemal wszystkie swoje wyjazdy. Dziś dotarłem do Krobielewa i Goraja. Powrót przez Lubikowo i Rokitno.

Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 55.36 km (25.00 km teren), czas: 03:41 h, avg:15.03 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

    Dziś miałem do dyspozycji ok 4 godzin. Czasu starczyło na dalszą powierzchniową eksplorację  środkowego odcinka MRU. Ostatnio wałęsałem się w okolicy G.W. Lützow, dziś kontynuowałem poszukiwania kolejnych panzerwerków tej grupy. Podczas ostatniej wycieczki odszukałem  Pz.W.736, a do odszukania pozostawały jeszcze Pz.W 732 i 733. Pz.W. 732 zostawiłem sobie na inna okazję, dziś skupiając się na poszukiwaniu Pz.W. 733 w rejonie Kęszycy Leśnej. Jedyny punkt zaczepienia to przybliżone współrzędne i wiedza że schron miał osłaniać projektowany blok wejściowy A62, a w pobliżu znajduje się znany mi wylot jednego z tunelów odwadniających system podziemi. Nawiasem mówiąc tunel ten jest jedną z dróg przez którą do podziemi nieoficjalnie wchodzą bunkrowcy.
   W drodze do Kęszycy chciałem zobaczyć przeszkody fortyfikacyjne na Jeziornej które zbudowane są na wysokości Pz.W. 739 i sprawdzić dokąd doprowadzi nasyp zauważonego na poprzedniej wycieczce torowiska. Koleiny na szczycie nasypu wskazują że przynajmniej w jedną stronę jest on przejezdny. Nasyp okazał się odgałęzieniem torów prowadzących z Kurska do Kęszycy.


  Na prawym brzegu doliny Jeziornej znajduje się wylot tunelu odwodniającego północny odcinek podziemi. Odszukanie pobliskiego Pz.W. 733 kosztowało mnie trochę przedzierania się przez chaszcze, utratę lusterka wstecznego (już tyle razy gubiłem że stratę przyjąłem bez zdziwienia) i przemoczenie butów gdy tymczasem od drugiej strony prowadziła całkiem wygodna droga. Ale jak to zazwyczaj bywa dowiedziałem się o tym dopiero opuszczając ten teren. 


   Jak już wcześniej wspomniałem Pz.W. 733 był ostatnim schronem tej grupy warownej i pierwotnie miał stanowić osłonę bloku wejściowego A62. Ten mały w znacznym stopniu zniszczony schron posiadał szyb z windą łączący go z systemem podziemnym. Znawcy tematu twierdzą że wielkość szybu, winda i stosunkowo duże jak na ten schron podziemne koszary sugerują że pierwotnie miał być znacznie potężniejszy.  Metalowa klatka schodowa szybu uległa zniszczeniu, zaś jego wlot jest zabezpieczony kratą. Ponieważ przez szczeliny kraty nie można dostrzec dna należy przypuszczać że jest głęboki na co najmniej kilkanaście metrów.


     Na tym schronie prawdopodobnie skończę poszukiwania. Pozostałe w większości leżą wśród pól, a drogi prowadzące do nich zostały zaorane. Nie mam ochoty na łażenie po zasiewach, zwłaszcza po jesiennych deszczach.
   W drodze powrotnej przemknąłem przez Kęszycę Leśną, Pieski i Templewo.


Pokaż trasę GPS


Rower:Kross Dane wycieczki: 61.52 km (11.00 km teren), czas: 03:49 h, avg:16.12 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

     Przed południem wybrałem się na cmentarz do Zemska zapalić znicze na grobie teścia. Dzisiejsza cudowna pogoda i perspektywa jutrzejszej szarugi skłoniły mnie do tego żeby wykorzystać okazję, nie wracać natychmiast do domu a wybrać się do lasów za Obrą. 



Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 39.09 km (24.00 km teren), czas: 02:31 h, avg:15.53 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

    Dziś czasu starczyło tylko na mocno rozbudowaną, okrężną trasę do i z Międzyrzecza. Przy okazji zrobiłem kilka zdjęć mijanych, zabytkowych, kościółków z okolic Międzyrzecza i Przytocznej.

Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 61.86 km (22.00 km teren), czas: 03:37 h, avg:17.10 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

     Dziś udało się dokonać tego czego nie zdołałem przedwczoraj, czyli dotrzeć do Brójc. Z Brójec zamierzałem wypuścić się na rekonesans gdzieś w kierunku Szczańca, Wilenka lub Myszęcina. Niestety dni są już za krótkie na takie dalekie wypady.
   Jednak w drodze do celu odwiedziłem obydwie Grupy Warowne z poprzedniej wycieczki. Odszukałem obydwa brakujące mi do kompletu panzerwerki G.W. Nethelbeck czyli; Pz.W. 746 i 750 oraz przez przypadek Pz.W.736 należący do G.W. Lützow. Wszystkie dosyć łatwo dostępne, obyło się bez łażenia po chaszczach. W przypadku G.W. Nethelbeck bardzo przydała się znajomość lokalizacji Pz.W.748, teraz poszło gładko. Pz.W. 750 leży w kilkudziesięcioletnim czystym lesie, nie było potrzeby przedzierać się przez krzaki. Podobnie jest z dużym Pz.W. 746 leżącym nad niewielkim parowem oddzielającym go od Pz.W.748.

   Na Pz.W.736 należący do G.W. Lützow natknąłem się przypadkiem. Dwa dni temu zauroczyła mnie Jeziorna i biegnąca brzegiem droga pożarowa. Droga wyprowadziła mnie do Kęszycy, pod schron należący jak później sprawdziłem do G.W. Lützow. W lesie przed Kęszycą natknąłem się na nasypy i wykopy charakterystyczne dla torowisk. Wydawało mi się to dziwne ponieważ jedyne znane mi torowisko od Kurska do Kęszycy Leśnej leży zupełnie gdzie indziej. W domu zerknąłem na geoportal i mapy hipsometryczne z cieniowaniem. Rzeczywiście w tamtym terenie są formy terenowe przypominające torowiska i układają się w coś na kształt bocznic którymi prawdopodobnie podczas budowy dostarczano materiały, opancerzenie i wyposażenie do budowanych panzerwerków.


    W Kęszycy zboczyłem w drogę prowadzącą do dawno nieistniejącego pałacyku Charlottenhof koło Nietoperka. Skusiły mnie do tego zdjęcia zdziczałego przypałacowego parku które widziałem niedawno na FB.


    Na przejazd do Brójec wybrałem drogę szutrową z Jordanowa do Szczańca. W końcowym odcinku przechodzi ona w asfalt. Tuż przed wyjazdem na drogę 92 leży miejsce martyrologii. W roku 1939 zapadła decyzja o budowie autostrady Berlin-Poznań z wykorzystaniem pracy robotników przymusowych. Co kilka kilometrów w pobliżu budowanej drogi zbudowano obozy dla więźniów. Jednym z nich było Rozszerzone Więzienie Policyjne i Obóz Pracy Wychowawczej Policji Bezpieczeństwa w Brójcach (Erweiterte Polizeigefängnis und Arbeitserziehungslager der Sicherheitspolizei in Brätz). Obóz znajdował się na skraju lasu przy drodze prowadzącej do Świebodzina. Początkowo więźniami byli Żydzi z łódzkiego getta pracujący przy budowie autostrady. Kiedy w 1942 roku Żydów wywieziono do obozów zagłady na ich miejsce zaczęto sprowadzać więźniów różnych narodowości. W obozie przetrzymywano również jeńców wojennych zatrudnionych w okolicznych majątkach.
   Otoczony drutami kolczastymi obóz administrowany przez SS zajmował przestrzeń ok. 120X150 m, wypełnioną rzędami baraków mieszczących po ok. 60 więźniów każdy. W narożnikach ogrodzenia stały wieżyczki wartownicze. Baraki zniszczono w styczniu 1945 podczas likwidacji obozu. Ocenia się że SS-mani zamordowali na terenie obozu i w miejscach pracy co najmniej 2,5 tys więźniów. Po wojnie na terenie obozu odnaleziono szczątki ok 100 osób które pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu w Brójcach, pozostali spoczywają w nieznanych miejscach.


Brójce – obecnie wieś, ale przez ponad pięćset lat (1428-1946) cieszyły się prawami miejskimi. Z tamtego okresu zachował się obszerny rynek i kilka kamieniczek mieszczańskich. Późna pora nie pozwoliła już na dłuższy pobyt w miasteczku-wiosce. Powrót najkrótszą drogą przez Stary Dwór, Bukowiec i Międzyrzecz. 




Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 105.52 km (22.00 km teren), czas: 06:44 h, avg:15.67 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

   W zasadzie wybierałem się dziś w okolice Brójec. Przez przypadek skończyło się na włóczędze po chaszczach w okolicy Kurska i drogi wojewódzkiej 137 w poszukiwaniu panzerwerków Grupy Warownej Nethelbeck i Grupy Warownej Lützow. Łażenie po zaroślach i wypatrywanie wśród kolorowego listowia śladów schronów zajęło mi więcej czasu niż przypuszczałem tym bardziej że ich lokalizację znałem tylko w przybliżeniu. Udało się tylko częściowo, odnalazłem w terenie Pz.W.748 (Nethelbeck) i 741 oraz 739 (Lützow).
   Do Brójec zamierzałem dotrzeć z Jordanowa. Kiedyś korzystałem z tej drogi a dziś chciałem sobie odświeżyć pamięć. W Kursku znalazłem się ponieważ po drodze miałem do oddania przesyłkę w Zemsku i potem zamierzałem niejako na przełaj dotrzeć do Kaławy. I gdyby nie ciekawość nowych dróg pewnie dotarłbym do zamierzonego celu.


  Jadąc bardzo przyzwoitą szutrową drogą pożarową zorientowałem się że znajduję się gdzieś w pobliżu GW Nethelbeck. Trochę pomogła nawigacja w telefonie i udało się odnaleźć należący do tej grupy Pz.W 748. Co do pozostałych dwóch: Pz.W.746 i 750 mam ogólną orientację gdzie należy ich poszukiwać w przyszłości. GW Nethelbeck składała się z trzech schronów z których Pz.W.746 i 748 były jednokondygnacyjne, a Pz.W.750 dwukondygnacyjny. Schron Pz.W.748 był dużym obiektem z ścianami grubości 1,5 metra. Dziś jest częściowo zniszczony i pozbawiony opancerzenia. Do wnętrza nie zapuszczałem się z dwóch powodów; po pierwsze z braku oświetlenia i po drugie dlatego że podczas włażenia do ruin dla własnego bezpieczeństwa lepiej mieć asekurację.

  W dalszym ciągu Brójce jeszcze nie były zarzucone, dlatego ominąłem Pz.W.743 i ruszyłem nasypem dawnych torów z Kurska do Kęszycy. Przekraczając dolinę Strugi Jeziernej tory były ułożone na wysokim na kilkanaście metrów nasypie i tu znów zainteresowała mnie droga pożarowa poprowadzona lewym brzegiem doliny. Droga wyprowadziła mnie wprost pod kolejny panzerwerk Pz.W.741 należący do Grupy Warownej Lützow. Obiekt jest czterokondygnacyjny, i prawdopodobnie wraz pominiętym Pz.W.743 miał być włączony do systemu podziemnego na co wskazują głębokie szyby zdolne pomieścić klatkę schodową i windy oraz krótki korytarz w Pz.W.743. Górna kondygnacja zniszczona w znacznym stopniu. Zachowała się pancerna płyta stalowa z strzelnicą ckm-u ochrony wejścia, stalowy wylot szybu wentylacyjnego i pierścień miotacza ognia.

   Brójce definitywnie odpadły dopiero na drugim brzegu Strugi Jeziornej, na bruku prowadzącym do Kęszycy. Przypomniało mi się tutaj bezowocne poszukiwanie Pz.W.739 sprzed kilku lat. Ponieważ leży niemal dokładnie naprzeciw Pz.W.741 dziś byłem już uzbrojony w wiedzę na jakiej wysokości szukać. Postanowiłem spróbować. Poszukiwanie trochę  potrwało ponieważ obiekt nie leży na wysokim i stromym brzegu jak przypuszczałem, a na pagórku znajdującym się już na dnie doliny.
   Pz.W.739 jest ostatnim (lub pierwszym) obiektem połączonym z systemem podziemnym. Wraz z pobliskim Pz.W.741 zapewniał obronę doliny potoku i zbudowanej na nim linii zapór. Obiekt jest częściowo zniszczony, w zachowanej części jest szyb zejściowy do obecnie zalanych podziemi (uszkodzone odwodnienie). Szyb podobno jest zabezpieczony kratą ponieważ brak jest klatki schodowej. 

    W wszystkich wypadkach bardziej interesuje mnie ich lokalizacja niż same schrony. Dla laika, jakim jestem, ruiny są bardzo podobne.
   Teraz pozostało mi tylko tyle czasu do zmroku aby wydostać się z buszu na szosę i wracać do domu.
   Na koniec kilka słów o patronach Grup Warownych. Dla większości z nich są to pruscy bohaterowie wojen z Napoleonem. W tym przypadku również. Nettelbeck był przywódcą mieszczan kołobrzeskich podczas obrony Kołobrzegu w 1807 roku. Jego ofiarność i zaangażowanie przyczyniły się wówczas do skutecznej obrony twierdzy. Natomiast Adolf von Lützow to pruski arystokrata i generał, jeden z bohaterów wojen napoleońskich, twórca korpusu ochotników. Lützow i jego podkomendni przeszli do historii, zyskując trwałe miejsce wśród niemieckich tradycji patriotycznych i niepodległościowych.


Pokaż trasę GPS

Rower:Kross Dane wycieczki: 71.40 km (23.00 km teren), czas: 05:39 h, avg:12.64 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

   Dziś kontynuacja wczorajszej wycieczki wzdłuż linii kolejowej 375, odcinek Sieniawa-Staropole-Jordanowo. Skoro Sieniawa to jedna z opcji trasy prowadzi przez Templewo i Wielowieś. Z Templewa do Wielowsi można skorzystać z brukowanej drogi przez las. Mniej więcej w połowie odległości, nad Strugą Jeziorną leży staw z ruinami młyna.
  Latem przy okazji wyjazdu do Torzymia skorzystałem z tego szlaku. Po powrocie do domu patrząc na stare przedwojenne mapy zauważyłem że poniżej znanego mi wcześniej młyna jest zaznaczony drugi młyn nazwany Dużym Młynem Templewskim. Dziś sprawdziłem czy coś tam się zachowało. Okazuje się że rzeczywiście poniżej pierwszego stawu znajduje się drugi z wystającymi z buszu ułomkami budowli młyńskiej, obok pasieka, domek letniskowy i resztki sadu. Teren oczywiście jest prywatny i obowiązuje zakaz wjazdu, którego zresztą nie zauważyłem. Ktoś ma tutaj urocze miejsce do wypoczynku na łonie natury.


    Jedyny odcinek dzisiejszej trasy którego nigdy nie spenetrowałem to kilka kilometrów brukowanej drogi z Sieniawy do Staropola. Zawsze odstraszał mnie ten bruk, a szkoda bo poza tą drobną uciążliwością widoki są sielankowe. Sondażowo wypuszczałem się nad przebiegające w pobliżu torowisko. O dziwo z traw wszędzie wystają szyny. Czy pod szynami na torowisku zachowały się jakieś podkłady trudno wypatrzeć. Dopiero na odcinku między Staropolem a Nowym Dworkiem miejscami torowisko znikło wraz z kruszywem podbudowy.

    Od Jordanowa wybrałem jazdę żółtym i czarnym szlakiem do Wyszanowa i stamtąd już wygodnie szosą do domu. Z 29 kilometrów dróg terenowych co najmniej 20 to jazda po gładszych, czy też bardziej garbatych brukach w pobliżu torowiska.



Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 83.86 km (29.00 km teren), czas: 05:45 h, avg:14.58 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

    Trasa wycieczki improwizowana, początkowo miałem zamiar przejechać się wzdłuż dawno nieczynnej linii kolejowej 375 Międzyrzecz-Toporów. Linia o długości 42 km. została oddana do użytku w 1909 r. Z względu na urozmaiconą rzeźbę terenu budowniczowie mieli do rozwiązania sporo problemów technicznych, oprócz licznych wykopów, nasypów i wiaduktów jest również widowiskowy 25-metrowej wysokości wiadukt w Łagowie.
    Dziś linia jest użytkowana tylko na odcinku początkowym z Międzyrzecza do Nietoperka i końcowym od Sieniawy do Toporowa. Ok. 50 % trasy jest nieprzejezdne lub wręcz nie istnieje.
    W okresie międzywojennym rozważano pomysł wykorzystania istniejącej linii do zbudowania połączenia kolejowego Łagów-Skwierzyna oraz Gościkowo-Świebodzin, ostatecznie nic z tego nie wyszło. Zrealizowano natomiast połączenie Staropola z Kurskiem które służyło budowniczym MRU.
    Ostatnie pociągi osobowe jeździły tędy pod koniec lat osiemdziesiątych, kilka lat później zamknięto również ruch towarowy. Od roku 2007 jest czynna dla ruchu towarowego na wspomnianych wyżej odcinkach. Pod koniec pierwszej dekady obecnego wieku dostarczano nią materiały do budowy drogi ekspresowej S3 (Nietoperek) i autostrady A2 (Gronów). Do dziś za jej pomocą w Sieniawie odbierany jest węgiel brunatny z miejscowej kopalni. W letnie weekendy po torach kursowały do Łagowa pociągi z Zielonej Góry i Zbąszynka.
   W Nowym Dworku zrewidowałem plany, ruszyłem na północ w nieznaną mi drogą brukowaną. Liczyłem że wyprowadzi mnie gdzieś w okolicach Boryszyna, a okazało się że wróciłem polnymi drogami z powrotem do mijanej wcześniej (szosą) Kaławy. Z Kaławy do Piesek pełna improwizacja; na przełaj przez pola, drogami polnymi, leśnymi i na koniec koroną nasypu wspomnianej wcześniej odnogi toru Staropole-Kursko. Z Piesek powrót do domu.
   Podczas jazdy przełajowej przez pola natknąłem się na zachowany w 100% (rzadki przypadek) Pz.W.720. Numeracja prawdopodobna ponieważ w chwili obecnej nie mam jak sprawdzić, ale podobno tylko na nim zachowała się w pancerzu kopuły lufa granatnika M19. Wejście do obiektu zamurowane.


Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 93.63 km (28.00 km teren), czas: 06:09 h, avg:15.22 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)