Często powtarzana trasa przez Santok-Gorzów-Deszczno. Zazwyczaj w Santoku przed wiaduktem skręcam w lewo w kierunku Czechowa. Dziś dla udziwnienia zrobiłem zwrot o 180 º  w kierunku Płomykowa, wspinaczkę do Gralewa i zjazd z Janczewa poprzez Górki nad Wartę na drogę do Czechowa. W Gorzowie wpadłem na chwilę do wnuczki i jej rodziców, no i powrót do domu.
  W Santoku zajrzałem na zaplecze GOK-u, słyszałem że znajduje się tam wysadzony ale stosunkowo nieźle zachowany bunkier. Santok znajdował się na południowym skraju Wału Pomorskiego w związku z tym w najbliższej okolicy znajduje się kilkanaście niewielkich schronów wysadzonych już po przejściu frontu. Niemcy zakładali że ewentualne uderzenie przyjdzie od strony Warty i leżącej po jej przeciwnej stronie płaskiej i podmokłej doliny, więc wszystkie schrony znajdują się na wąskim z tej strony dnie doliny lub w wysokim na kilkadziesiąt metrów zboczu dochodzącej niemal do rzeki wysoczyzny. W 1945 r. okazało się że nikt nie zamierza forsować Warty i utworzonych sztucznie rozlewisk przy ujściu Noteci, Rosjanie przedarli się bardziej na północ i tym samym znaleźli się na tyłach fortyfikacji. W samym Santoku w pobliżu mostu widać ruiny co najmniej trzech schronów. Ten przy którym byłem uległ zniszczeniu trochę inaczej niż pozostałe, tu siła wybuchu oderwała strop schronu i odwróciła go do góry nogami, przy czym niektóre ściany za wyjątkiem tych zwróconych do rzeki zachowały się niemal nienaruszone. Wygląda to jak otworzona konserwa.

Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 79.21 km (0.00 km teren), czas: 04:30 h, avg:17.60 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

  Wczoraj wybierając się do Gorzowa zupełnie nie przewidywałem że dziś znajdę się tam ponownie. Trasa też była podobna chociaż zrezygnowałem z Górek i Czechowa, a w drodze powrotnej z Ciecierzyc i Borka. Wyjazd był towarzysko-rodzinny pomimo że rowerem jechałem tylko ja.
  Tak się składało że przejeżdżałem w pobliżu kilku gorzowskich kościołów stąd dominują one na dzisiejszych zdjęciach. Dwa z nich to budowle współczesne. Na placu przed budującym się wtedy kościołem na Górczynie w roku 1997 papież Jan Paweł II spotkał się z blisko 0,5 mln wiernych. Natomiast na os. Staszica pierwotnie należącym do parafii katedralnej miał powstać największy w Polsce kompleks sakralny z nową katedrą, siedzibą kurii, domem biskupim i towarzyszącymi instytucjami. Ostatecznie nastąpiła zmiana planów i skończyło się na utworzeniu nowej parafii. Kościół na Zawarciu to budowla międzywojenna.
  W drodze powrotnej zatrzymałem się dla kilku zdjęć na moście staromiejskim. Potem znów skończyło się na nocnym powrocie do domu.

Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 80.26 km (2.00 km teren), czas: 05:03 h, avg:15.89 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

  W zamierzeniu miał być tylko przejazd trasą Deszczno-Gorzów-Santok. I tak mniej więcej było. Nie mogłem się jednak powstrzymać przed przejazdem obok gorzowskiego portu. Powód - lodołamacz "Kuna" , prawdopodobnie jeden z najstarszych pływających statków w kraju. Zwodowany w 1884 r, a więc 134 lata temu. Wprawdzie 20 lat spędził pod wodą ale i tak utrzymał się ponad wiek na powierzchni. 

Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 66.75 km (3.00 km teren), czas: 03:33 h, avg:18.80 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

   Dziś odwiedziłem kolejne miasto które dotychczas było dla mnie ukryte w cieniu Gorzowa, to zachodniopomorski Myślibórz. Oddalony od Gorzowa o ok 40 km., a od Skwierzyny niecałe 70. Czyli nie jest zbyt odległy, ale trzeba się przedzierać do niego przez sam środek Gorzowa co mnie do takiej wyprawy tej pory dosyć skutecznie zniechęcało. 
   Trasa prowadziła przez Deszczno, potem niemal 10 km. bardziej lub mniej zatłoczonymi ulicami i ląduję w gminie Lubiszyn. Sam Lubiszyn zostaje z boku. Lokalne drogi nieco zaniedbane ale zupełnie przyzwoite, ruch samochodowy śladowy. Zależało mi żeby do Myśliborza wjechać od strony Dębna dlatego wybrałem drogę przez Dalsze.
   Myślibórz za sprawą częściowo zachowanych dawnych murów miejskich swoim klimatem przypomina mi nieco Strzelce Krajeńskie. Miasto przez prawie dwa i pół wieku pełniło funkcje stolicy Nowej Marchii więc było silnie ufortyfikowane. Z trzech bram w murach miejskich zachowały się dwie; Pyrzycka i Nowogrodzka, trzecia wznosiła się w ciągu drogi do Kostrzyna, Na pierwsze fragmenty murów natknąłem się zaraz po tym jak organizacja ruchu wymusiła na mnie opuszczenie brzegów Jeziora Myśliborskiego. Dalej dotarłem do Bramy Pyrzyckiej, tam nastąpił zwrot w kierunku śródmieścia czyli Rynek z Ratuszem, kolegiata, kaplica Św. Ducha (dziś Muzeum Pojezierza), kościół i klasztor dominikanów (dziś Dom Kultury) i ponownie wracam pod obwarowania czyli Baszta Prochowa, Brama Nowogródzka gdzie opuszczam śródmieście. Jeszcze ostatni postój przed Kaplicą św. Gertrudy (dziś pracownia artysty) oraz pomnikiem pilotów litewskich którzy zginęli pod Pszczelnikiem w roku 1933 podczas przelotu na trasie Nowy Jork - Kowno i opuszczam miasto.
  W drodze powrotnej zamierzałem odwiedzić Nowogródek Pomorski, ale na wskutek niewielkiego błędu nawigacyjnego dopiero pod Karskiem zauważyłem że mam go już za plecami. Od Karska powrót drogami poznanymi podczas wyjazdów do Barlinka. Tym razem omijam Gorzów zbaczając w Kłodawie do Wojcieszyc i Wawrowa. Do domu wracam trasą przez Santok.


Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 155.57 km (4.00 km teren), czas: 08:59 h, avg:17.32 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

  Jak poprzednio dyżurna trasa przez Gorzów. Tym razem przejechana w odwrotnym kierunku i z zagłębieniem się w miejską dżunglę.



Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 71.46 km (2.00 km teren), czas: 04:15 h, avg:16.81 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

   Przyszło mi niemal cały weekend spędzić w Poznaniu. Dopiero dziś po pracy mogłem sobie pozwolić na rowerek. Trasa niewymyślna, dobrana pod kątem małego ruchu, stąd wcięcie w zakole Warty do Borku. W Gorzowie również nie zapuszczałem się w bardziej wymagające rejony, przejazd przez Most Staromiejski, Bulwar Wschodni, Teatralną i opuszczam śródmieście wjeżdżając w Warszawską.


   Powrót trasą nad Wartą przez Czechów i Santok. Coś tam obiło mi się o uszy że powstaje ścieżka rowerowa z Santoka do Polichna (2 kilometry niebezpiecznej dla cyklistów drogi) i byłem jej ciekaw. Szczerze mówiąc oprócz jakichś palików w Polichnie wbitych przez geodetów nic nie zauważyłem. Może to jeszcze zbyt wczesny etap?

Pokaż trasę GPS Rower:Kross Dane wycieczki: 65.59 km (0.00 km teren), czas: 03:47 h, avg:17.34 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

    Podczas dzisiejszej wycieczki do Gorzowa odwiedziłem znajdujący się przy ulicy Gwiaździstej cmentarz żydowski.
    Zanim jeszcze dotarłem do kirkutu zaraz po przekroczeniu Mostu Staromiejskiego skręciłem na Bulwar Zachodni pod pomnik legendarnego gorzowskiego przewoźnika przez Wartę Pawła Zacharka, który od 1945 roku aż do oddania do użytku mostu kolejowego z kładką dla pieszych w roku 1965 skracał gorzowianom drogę na Zawarcie. Przy okazji nie chcąc zawracać musiałem z konieczności zwiedzić zaplecze przebudowy estakady i przedostać się metodami pionierskimi na peron IV (jedyny czynny w czasie przebudowy) skąd dopiero przez przejście podziemne udało mi się wydostać na drugą stronę torów na plac przed dworcem.


   Sam cmentarz żydowski ma mniejwięcej 1 ha powierzchni i położony jest ok. 2 km od dworca w malowniczym wąwozie na południowym stoku wzgórza wznoszącego się nad drogą do Kostrzyna. Pierwsze wzmianki o tym cmentarzu pojawiają się na początku XVIII wieku. W pierwszej połowie XIX wieku cmentarz otoczono murem i zbudowano dom przedpogrzebowy. Obie budowle  przetrwały do dziś. Zachowała się również główna aleja obsadzona kasztanowcami, oraz przy zachodnim murze fragmenty okazałych grobowców należących do zamożnych rodzin żydowskich.


  Z względu na powojenne dewastacje zachowało się tylko kilkadziesiąt połamanych i leżących macew, zaś stojące można byłoby policzyć na palcach jednej ręki. O dziwo w czasach brunatnej dyktatury cmentarz przed dewastacją ochronił landsberski magistrat. Otóż na początku 1942 roku do władz miasta zgłosiła się firma kamieniarska z ofertą zakupu nagrobków. Magistrat dał odpowiedź odmowną twierdząc że nie jest właścicielem cmentarza, odsyłając w tej sprawie do odpowiedzialnego za cmentarz żydowskiego męża zaufania Maxa Koschminskiego. Spotkałem się też z odmienną wersją wydarzeń która mówi, że z inicjatywą likwidacji cmentarza wystąpiły władze miasta, dopiero umiarkowane zainteresowanie kamieniarzy poszukujących granitu a nie piaskowca z którego wykonane były w większości nagrobki spowodował zmianę postawy magistratu. Sam Koschmiński będący z zawodu weterynarzem został pół roku później jako jeden z ostatnich gorzowskich Żydów wywieziony do obozu przejściowego Tilsit (Tylża) w Prusach Wschodnich.
   Osiedle Słoneczne opuściłem kierując się w górę ul Olimpijską aby okrążyć Gorzów od północy i wydostać się do Wawrowa skąd tradycyjnie przez Santok wróciłem do domu.



Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 83.92 km (6.00 km teren), czas: 04:50 h, avg:17.36 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

    Przy dzisiejszym pobycie w Gorzowie przejechałem śladami rodzeństwa Bahrów. O najstarszym i najbardziej zasłużonym dla miasta bracie, Maxie  wspominałem kiedyś przy okazji pobytu na gorzowskim Zawarciu obok osiedla które zbudował dla pracowników swojej przędzalni i tkalni juty. Dziś odwiedziłem ich miejsca zamieszkania. Zanim zajechałem nad Kłodawkę zajrzałem do parku przy muzeum, skusił mnie tam opis kwitnących magnolii, zresztą mocno przesadzony.


  Bliżej centrum miasta leżą wille braci, wspomnianego wcześniej Maxa i Roberta. Zbudowane na wspólnej działce nad Kłodawką przy dzisiejszej ul. 30 Stycznia stykają się bocznymi ścianami. Do r. 1945 były w posiadaniu rodziny, potem aż do r. 2007 były siedzibą biskupów gorzowskich. Chyba nadal są własnością kurii.


   W drodze do siedziby kolejnego z braci Karla mijam Plac Grunwaldzki z Dzwonem Pokoju ufundowanym w 2007 roku przez byłych i współczesnych mieszkańców miasta z okazji jego 750-tych urodzin. Umieszczony w specjalnie zbudowanej dzwonnicy ma bić tylko kilka razy w roku z okazji ważnych świąt państwowych i rocznic miasta.


   Pałacyk Karla Bahra przy dzisiejszej ul. Kazimierza Wielkiego w chwili budowy znajdował się już całkowicie poza miastem nad jeziorkiem nazywanym obecnie Ruskim Stawkiem. Dzisiejszym właścicielem budynku jest Urząd Miasta i mieści się w nim m.in. gorzowski Pałac Ślubów


    Na tym zakończyłem dzisiejsze krążenie po Gorzowie. Powrót tradycyjnie przez Santok.
Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 68.38 km (0.00 km teren), czas: 03:56 h, avg:17.38 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

   Popołudniowy wypad do Gorzowa. Tym razem podczas przejazdu przez Gorzów znalazłem się w pobliżu lapidarium w Parku Kopernika. Park Kopernika przez ponad sto lat był największym cmentarzem ewangelickim w Gorzowie. Po wojnie nie użytkowany zaczął niszczeć, aż w latach siedemdziesiątych władze miasta podjęły decyzję o zamianie terenu na park który swoją nazwę zawdzięcza przypadającej wówczas pięćsetnej rocznicy urodzin astronoma. Podczas przebudowy nie zawracano sobie głowy takimi „drobiazgami” jak ekshumacja szczątków pochowanych tu ludzi czy zabytkowe nagrobki, po prostu wrzucono je w doły i zasypano ziemią. Dopiero na początku obecnej dekady podczas budowy drogi przecinającej park powrócono do sprawy. Z budowanego pasa drogowego ekshumowano wówczas szczątki ponad tysiąca osób. Podczas robót odnaleziono również część płyt nagrobnych i fragment okazałego nagrobka Hermana Pauckscha, wspominanego przeze mnie wielokrotnie fundatora fontanny znajdującej się na Starym Rynku. Pierwotnie planowano ekshumowane szczątki pochować w organizowanym obok dawnej kaplicy cmentarnej lapidarium, ostatecznie trafiły jednak na cmentarz komunalny przy ul. Żwirowej. W międzyczasie zapomniano o tym że wydobyte nagrobki zmagazynowano w firmie która wykonywała ekshumację i lapidarium zbudowano z innych płyt. Kiedy po pewnym czasie sprawa nabrała rozgłosu zrobiła się z tego afera której epilog omal nie skończył się przed sądem. Ostatecznie sprawa została zakończona polubownie i te płyty również trafiły do budowanego lapidarium. W lapidarium umieszczono również lwa z nagrobka Pauckscha, pozostała część przedstawiająca anioła zaginęła.


    Nie mogłem sobie odmówić przyjemności zajrzenia do pobliskiego Parku Zacisze. Park za sprawą mocno pofałdowanego terenu, niemal całkowitego braku alejek oraz drzewostanu w którym dominują buki, klony i graby przypomina mi trochę lasy na moim rodzinnym Pogórzu Ciężkowickim. Park powstał w 1905 r na terenie który podarował miastu profesor matematyki Arthur Moritz Schönflies, potomek landsberskich producentów tytoniu.Na cześć twórcy nazwano to miejsce Schönfliespark. Jednym z ciekawszych miejsc na jego terenie jest wzgórze nazywane Kozaczą Górą z ażurowym pawilonem widokowym. Warto się tu wdrapać dla wspaniałego widoku na roztaczające się w dole miasto.



   Po opuszczeniu wzgórza pozostało do zmroku akurat tyle czasu żeby spokojnie dotrzeć do domu.


Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 63.53 km (5.00 km teren), czas: 03:43 h, avg:17.09 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)

   Zaryzykowałem, nie zmokłem, dopiero na finiszu zaczęło siąpić. Udało się zaliczyć pętlę przez Gorzów. Sprężałem się więc dziś obyło się bez turystyki.

Pokaż trasę GPS
Rower:Kross Dane wycieczki: 61.44 km (0.00 km teren), czas: 03:30 h, avg:17.55 km/h, prędkość maks: 0.00 km/h
Temperatura: HR max: (%) HR avg: (%) Kalorie: (kcal)