Wilanów i okolice

     Tytułowy Wilanów sam w sobie nie był celem wycieczki, tam po prostu zawróciłem w kierunku domu. Pomysł na trasę przez Strzelce Krajeńskie i kawałek Puszczy Gorzowskiej narodził się dopiero podczas jazdy przez Puszczę Notecką. 


    W Zwierzyniu zdecydowałem się na odwiedzenie leżącego nieopodal Gardzka. Kiedyś się tam zapuściłem zaciekawiony jakimś wpisem o pomnikach przed miejscowym kościołem.
    Z Gardzkiem związany był Balthasar Schonberg von Breckenhoff znany jako organizator administracji na terenach zajętych przez Prusy po I rozbiorze i akcji osuszania błot nadnoteckich. W r 1772 z polecenia króla rozpoczął budowę Kanału Bydgoskiego. Jeszcze przed zakończeniem budowy poważnie zachorował i jego obowiązki król Fryderyk II przekazał innym urzędnikom. Wraz z jego odejściem pojawiły się zarzuty zbyt rozrzutnego gospodarowania powierzonymi funduszami pomimo tego że nierzadko był zmuszony pokrywać wydatki na wynagradzanie pracowników z swoich prywatnych pieniędzy. Zgłaszane pod jego adresem rozmaite roszczenia doprowadziły go do utraty części majątku osobistego. Kolejnym ciosem był list króla z marca 1780 zarzucający mu niezgodność rachunków i zamiar przeprowadzenia rewizji finansowej. Wkrótce po otrzymaniu tej wiadomości zmarł na astmę w dzierżawionym przez niego majątku w Gardzku. Informuje o tym tablica wywieszona na miejscowym kościele.

     W Strzelcach zajrzałem tylko pod mury i zachowane w nich baszty: Bramę Młyńską i Basztę Czarownic. Przejeżdżając obok cmentarza zajrzałem na grób Ludwiga Nostera. Noster urodzony w 1859 r w Strzelcach był wybitnym malarzem związanym z niemieckim dworem cesarskim, znany był głównie z portretów i pejzaży. Artysta zmarł przedwcześnie w 1910 r, a jego ciało zostało przeniesione do rodzinnych Strzelec. Pomnik na grobie Nostera będący dziełem rzeźbiarza Hansa Latta  wykonany z białego marmuru przedstawia kobietę wspartą na postumencie z medalionem i wizerunkiem malarza. Obaj artyści byli znani w swoim czasie. Pomnik został odnowiony kilka lat temu z okazji setnej rocznicy śmierci artysty.


    Po opuszczeniu Strzelec przejechałem przez Wielisławice znane z kolekcji ciągników i motocykli w gospodarstwie popegerowskim. Niestety z marszu nie da się zwiedzić, może kiedyś będzie okazja. W Wilanowie zdecydowałem się na odwiedzenie Puszczykowa, maleńkiej osady w głębi Puszczy Gorzowskiej, oraz leśniczówki Przyłęsko. Ponownie na szosę wydostałem się przy Rybakowie.
   Ostatni dłuższy przystanek zrobiłem w Santocznie.  Osada powstała przy działającym do 1765 r młynie. Po wykupieniu młyna król pruski Fryderyk II polecił wybudować na jego miejscu kuźnicę z obiektami towarzyszącymi i mieszkaniami dla pracowników. Produkcja pierwotnie była przeznaczona na potrzeby wojska. Stopniowo w miarę rozwoju przemysłu i budowy nowoczesnych hut produkcja wyrobów stalowych w Santocznie stawała się coraz mniej rentowna. Ostatecznie do roku 1945 produkowano tu tylko lemiesze do pługów. Po 1945 wyposażenie zakładu wywieziono a budynek rozebrano. Do roku 1824 produkowano tu również blachę. Blach wyprodukowanych w Santocznie użyto do zbudowania pierwszej w Niemczech maszyny parowej.